اسطورة شاهان پیشدادی در متون تاریخی فارسی

Authors

  • فاطمه مدرّسی استاد دانشگاه ارومیّه
  • وزیر مظفری دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه ارومیّه
Abstract:

«اسطوره‌زدایی» به معنی تاریخی کردن و حقیقی جلوه دادن عناصر، پدیده‌ها و شخصیّت‌های اسطوره‌ای است. عنوان اسطوره‌زدایی برای نخستین بار دربارة تأویل متون دینی، به‌ویژه پیام مسیح مطرح شد. اسطوره‌زدایی را گاهی می‌توان در معنی دریافت باطن و مکنون نمادها دید و برخی اوقات اسطوره‌زدایی به معنی حذف داستان‌ها و حکایات اسطوره‌ای در متون دینی و غیردینی است و زمانی به معنی تاریخی جلوه دادن عناصر، پدیده‌ها و شخصیّت‌های اسطوره‌ای است. آنچه در این پژوهش به شیوة توصیفی‌ـ تحلیلی مورد واکاوی و بررسی قرار می‌گیرد، اسطوره‌زدایی در معنای واقعی جلوه دادن پدیده‌ها و شخصیّت‌های اسطوره‌ای است تا در نتیجه به اینپرسش پاسخ داده شود که آیا در تاریخ، از شاهان و پهلوانان پیشدادی اسطوره‌زدایی شده است یانه. برآیند تحقیق حاکی از آن است که با تأمّل در شخصیّت‌های اسطوره‌ای پیشدادیان در متون تاریخی به نیکی می‌توان دریافت که نویسندگان این گونه کتاب‌ها برای شخصیّت‌های اسطوره‌ای پیشدادیان، زمان و مکان جغرافیایی و نسب و برخی از ویژگی‌های تاریخی و... قائل شده‌اند که مغایر با برخی از خصوصیّات اسطوره‌ای آنهاست و از این رهگذر، از آنها صبغة اسطوره‌ای را زدوده‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اسطوره شاهان پیشدادی در متون تاریخی فارسی

«اسطوره زدایی» به معنی تاریخی کردن و حقیقی جلوه دادن عناصر، پدیده ها و شخصیّت های اسطوره ای است. عنوان اسطوره زدایی برای نخستین بار درباره تأویل متون دینی، به ویژه پیام مسیح مطرح شد. اسطوره زدایی را گاهی می توان در معنی دریافت باطن و مکنون نمادها دید و برخی اوقات اسطوره زدایی به معنی حذف داستان ها و حکایات اسطوره ای در متون دینی و غیردینی است و زمانی به معنی تاریخی جلوه دادن عناصر، پدیده ها و شخ...

full text

ضرورت‌ها و راه‌کارهای ترجمة متون تاریخی عثمانی به فارسی

از ابتدای روی کار آمدن دولت‌های صفوی و عثمانی زبان و ادبیات شاخصه‌ای ممتاز در روابط فرهنگی ایران و عثمانی به‌شمار می‌آمد. زبان ترکی عثمانی با بهره‌گیری فراوان از واژه‌های فارسی و عربی در زمرة زبان‌های اسلامی است و تا پایان حیات دولت عثمانی زبان رسمی این امپراتوری بود. مورخان عثمانی به اقتضای هم‌جواری، زبان مشترک، و تحولات فی‌مابین دولت‌های ایران و عثمانی در آثار خود به مسائل و رخدادهای ایران به...

full text

کاربرد تاریخی فرامین شاهان صفوی در باب ارامنه

اسناد و مکاتبات زیادی در دوره‌ی صفوی تحریر و تدوین شده است؛ در این راستا فرامین حکومتی، که در باب ارامنه صادر شده و به «فرامین فارسی ماتناداران» مشهور است، از جنبه‌های مختلف می‌تواند برای پژوهشگر تاریخ صفویه گره‌گشا باشد. گرچه این فرامین در باب چگونگی ادارهی اقلیت ارامنه در ایران صادر شده‌اند، اما ابعاد مختلف زندگی ایشان را شامل می‌شود و جهت‌گیری حکومت صفویه در ابعاد مختلف را نشان می‌دهد. بدون ...

full text

الگوی دینی- تاریخی متون فارسی- عبری به مثابۀ ادبیات عامه

ادبیات فارسی- یهودی یا فارسی- عبری یکی از انواع ناشناخته ادبی در ایران است و اگرچه از نظر موضوع، دینی است؛ اما به صورت کلی در حوزه ادبیات عامه قرار می گیرد. به نظر می رسد یکی از دلایل این امر وجود الگویی در کتاب های مقدس یهود، مانند تلمود و میدراش، است که بنابر آن می توان با استفاده از منابع شفاهی و ادبیات عامه روایات رسمی مذهبی و تاریخی را تکمیل و حتی تألیف کرد. به این ترتیب، در منابع مذکور با...

full text

نام قدیم «کره» در متون جغرافیایی و تاریخی «یافته‌هایی نو در نسخه‌های خطی فارسی»

تاریخ مناسبات تاریخی ایران و کره، دارای پیشینۀ چندان طولانی نیست و اگرچه محققّان دو کشور و شرق‌شناسان در این باره پژوهش‌هایی انجام داده‌اند، پرسش‌هایی چند دربارۀ این روابط هنوز بی­پاسخ مانده است. با انتشار منظومۀ «کوش­نامه» که روایت پیش از اسلام روابط ایران و کره را نشان می‌دهد، دریچه­ای نو بر روی محققّان گشوده و مشخص شد که سابقۀ مناسبات این دو کشور به دوران پیش از اسلام بر می‌گردد. در این کتاب ن...

full text

اصطلاح دیوانی «پروانه» در متون ادبی و تاریخی فارسی تا قرن هشتم

نظام حکومتی و تشکیلات اداری ایران در طیّ تاریخ تغییر کرده است. بعضی از مشاغل و مناصب و همچنین اصطلاحات دیوانی در دوره‌هایی متداول بوده و به‌تدریج ازمیان­رفته است. چه­بسا تعدادی از این واژه‌ها، تحول معنایی یافته‌اند و امروز تعریف و کاربرد دقیقِ بعضی از آنها برای ما ناشناخته است. گاه این واژه‌ها در متون ادبی و تاریخی فارسی آمده و نویسندگان و شاعران با آ‌نها تعابیر و ترکیبات خیال‌انگیز ساخته‌اند. تح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 69

pages  35- 65

publication date 2016-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023